Museum Nagele
Nagele is het dorp in de Noordoostpolder dat door de langdurige bemoeienis van ‘De 8 en Opbouw’ internationale faam verworven heeft als laboratorium van modernistische architectuur en stedenbouw. Een groep bewoners heeft in 1996 het initiatief tot een dorpsmuseum genomen. Met de openstelling van de verbouwde St. Isidoruskerk, heeft Nagele een het ankerpunt voor architectuurtoeristen en een regionaal cultureel centrum gekregen.

De kerk hergebruikt
De Sint-Isidoruskerk ligt net als de andere kerken en scholen in het centrum van Nagele op een grote groene brink. Het gebouw is in 1963 door architectenbureau Taen en Nix gebouwd. Het is vooral een bijzondere kerk vanwege de brede vorm, opgedeeld in tweeën waarmee de kerkruimte als zwaartepunt de gemeenschap, de congregatie heeft. Het koor heeft over de gehele breedte een wand van betonramen in een metselverband waardoor de ruimte baadt in het tegenlicht.
Het gebouw is allereerst in oude staat hersteld. De mooie brede ruimte en de lichtinval middels de wand van betonramen worden door de nieuwe invulling beaccentueerd. Het altaar is opnieuw het centrale punt van de ruimte; een houten doos met daarin de heroïsche film van Louis van Gasteren over Nagele. Vanaf de ingang van het gebouw is al een glimp van de film zichtbaar. Deze pratende doos scheidt de ruimte in tweeën. Aan de ene zijde is de permanente tentoonstelling over de totstandkoming van Nagele, aan de andere zijde is er ruimte voor wisselexposities. De inrichting van beide zijden is horizontaal, je kijkt in eerste instantie over de tentoonstelling heen, alsof het nog kerkbanken waren. Hergebruik van kerkbanken, kandelaars en andere kerkelijke attributen versterken het karakter van het gebouw en houden de kosten laag.

Permanente tentoonstelling
De tentoonstelling vertelt het bijzondere ontstaansgeschiedenis van Nagele: Terwijl de andere dorpen in samenhang met de polder zijn ontworpen door de Directie van de Wieringermeer, is Nagele als ontwerpcasus opgepakt door ‘De 8 en Opbouw’ en in 1949 op het CIAM in Bergamo gepresenteerd. Jaren lang tekenden en bakkeleiden Jaap Bakema, Wim Boer, Alexander Bodon, Aldo van Eijck, Cornelis van Eesteren, H.P.D. van Ginkel, Mart Kamerling, Ben Merkelbach, Johan Niegeman, Gerrit Rietveld, Romke de Vries, Mien Ruys, Hein Salomonson en Mart Stam over het ontwerp van het dorp.

Waar de andere dorpen in de Noordoost polder zich voegen naar de landschappelijke structuur van de nieuwe polder en hun monumentaliteit verkrijgen door de positie van hoofdstraat en kerk aan de lange polderwegen, is in Nagele een ingekapselde structuur gemaakt. Het dorp is door een dikke bosrand omzoomd en in het midden ligt een brink met daarin kerken en scholen. De woonbuurtjes zijn stempels en alle huizen hebben platte daken.

De permanente tentoonstelling bestaat uit tafels met teksten en tekeningen waarop verticale glasplaten staan met foto’s en citaten van de betrokken ontwerpers. De achterwand is behangen met enorme foto’s van de drooglegging. De ruimte lijkt bevolkt door de schimmen van ‘De 8 en Opbouw’ die zweven boven hun eigen tekeningen. Door de menging van tentoongesteld materiaal, liggend en staand, is het zowel mogelijk de tentoonstelling gedetailleerd te bestuderen door over de tafels heen te buigen, als ook vluchtig, door tussen de tafels door te lopen en alleen de foto’s en citaten te bekijken.